Տեքստ․
Թուրքական դիվանագիտությունը միշտ խուսանավող է եղել։ (ՓՈԽԵԼ ՍԼԱՅԴԸ) Մեծ Եւրոպական պատերազմների ժամանակ Թուրքիան միշտ փորձել է զբաղեցնել չեզոք դիրք, եւ, միառժամանակ, պատրաստ եղել հարմար պահին ընդունելու հաղթողների կողմը։ Դրա ամենավառ օրինակը, թերեւս, Թուրքիայի դիրքորոշումն էր երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ․ գրեթե ողջ պատերազմի ընթացքում Թուրքիայի իշխանությունները չէին թաքցնում իրենց համակրանքը Երրորդ ռայխի նկատմամբ՝ միառժամանակ բացահայտ կերպով չաջակցելով դրան, ինչն էլ օգնեց թուրքերին, ասես, «անցնել դաշնակիցների կողմը», երբ պարզ դարձավ, որ նրանք հաղթելու են։
Այսօր էլ, արեւմտա-ռուսական կոնֆլիկտի հասունացմանը զուգահեռ՝ նկատվում է Էրդողանի քաղաքականության խուսանավողականությունը։ Եթե ուշադիր հետեւենք Ուկրաինայում տեղի ունեցող պատերազմին Թուրքիայի արձագանքին, ապա կարող ենք նկատել, որ այն երբեք ուղիղ չի աջակցում կողմերից որեւիցե մեկին, այլ ընդհակառակը՝ փորձում է չեզոք հայտարարություններ անել՝ «կոչ անելով երկու կողմին էլ նստել բանակցությունների սեղանի շուրջ», եւ այլն։
Պետք է արձագանքենք, որ առայժմ Թուրքիայի իշխանություններին հաջողվում է միաժամանակ նստել երկու աթոռների վրա էլ։ ՌԴ նախագահն անվանում է Էրդողանին «իր մոտ ընկերը»՝ չնայած այն բանին, որ Էրդողանը բազմից հայտարարել է, որ Ղրիմը եւ Դոնբասը Ուկրաինայի անբաժանելի մասեր են։ Իսկ Ուկրաինացի բարձրաստիճան պետական պաշտոնյաները բազմիցս նշել են, որ Կիեւում Թուրքիային Ուկրաինայի ամենահավատարիմ դաշնակիցն են համարում՝ չնայած ռուս-թուրքական ջերմ հարաբերություններին։ Ավելին՝ Թուրքիան՝ շնորհիվ իր հանդեպ ունեցած երկու կողմի դրական վերաբերմունքին, կարողանում է հանդես գալ որպես կողմերի միջեւ միջնորդ։ Եւ, բանակցությունների մի քանի փուլերը ցույց են տվել, որ ամենամեծ արդյունքին խաղաղության հասնելու ճանապարհին Ռուսաստանն ու Ուկրաինան հասել են հենց այն փուլում, որում միջնորդի դերը Թուրքիայինն էր։
Ռուսական զորքերի՝ Ուկրաինա ներխուժման առաջին իսկ օրվանից պաշտոնական Կիեւը մի քանի անգամ խնդրել է պաշտոնական Անկարային՝ փակել Բոսֆորի եւ Դարդանելի ռազմավարական նշանակություն ունեցող նեղուցները՝ ռուսական ռազմանավերի համար։ Որոշ ժամանակ լռություն պահպանելուց հետո՝ Թուրքիան հայտարարեց, թե իբր՝ փակել է նեղուցները ե՛ւ ռուսական, ե՛ւ ուկրաինական ռազմանավերի համար։ Այս դեպքը շատ հատկանշական է, քանզի ցույց է տալիս Թուրքիայի դիրքորոշումը այս հարցում։
Չնայած այն բոլոր հայտարարություններին, որ «Թուրքիան, իբր, չի ճանաչում Ղրիմի անեքսիան», վերին տարիներին անհնար է դարձել չնկատելը Թուրքիայի եւ Ռուսաստանի մերձեցումը․ հավանաբար՝ դրա բազմաթիվ պատճառներից են Էրդողանի եւ Պուտինի ընկերական հարաբերությունները, Թուրքիայի եւ Ռուսաստանի ամբողջատիրական համակարգերի նմանությունը եւ երկու պետությունների՝ Արեւմուտքին հակադրվելու միտումը։ Այսպիսով՝ Թուրքիան փորձում է ստեղծել հետագա դիվանագիտական ազատ շարժումների համար հարմար դաշտ՝ ուշադիր հետեւելով առաջնագծի զարգացումներին․ եթե պատերազմն ընթանա ոչ այնպես, ինչպես ծրագրել էին Կրեմլում, Թուրքիան հույս ունի ցույց տալու, իբր՝ Ուկրաինայի կողմից է եւ միշտ էլ եղել է։ Իսկ եթե ռուսներին հաջողվի ավարտին հասցնել սկսածը, ապա Թուրքիան կփորձի համոզել Ռուսաստանի իշխանություններին, թե իբր՝ «միակ պետությունն էր, որ դժվար պահին կանգնեց Ռուսաստանի կողքին եւ հավատաց Ռուսաստանի իրավացիությանը»։
Շնորհակալություն, այսքանը։